Bluskelder MOB Reek (2010-2024)
Verbouwing van een in potentie goed winterverblijf
Dit winterverblijf wordt al beschreven in een eerder project op deze site. We hebben door de jaren heen, sinds 2010, allerlei zaken ondernomen om dit winterverblijf aantrekkelijker te maken voor overwinterende vleermuizen. In al de jaren dat we dit object in de winter controleren op vleermuizen troffen we per jaar maximaal één gewone grootoorvleermuis aan. Dit terwijl in de regio soortgelijke, naar vleermuiswinterverblijf verbouwde, oude MOB-bluskelders het veel beter doen. Wat is er dan zo specifiek anders aan die andere winterverblijven?
Uitgangspositie
De vloer, wanden en het plafond van de bluskelders zijn van in het werk gestort beton en geheel waterdicht.
We zien dat dit winterverblijf een andere gemetselde opbouw/personentoegang heeft dan de andere voormalige bluskelders. Deze in Reek is gemetseld met klinkerkwaliteit (dubbelhard gebakken) geëxtrudeerde metselstenen. Deze nemen geen vocht op en geven het dus ook niet af. Evenzo met de muurtjes die in het winterverblijf gemetseld zijn om de vleermuizen van wegkruipplekken te voorzien. De metselstenen zijn van een veel te harde kwaliteit en werken dus niet vocht bufferend. In de andere soortgelijke omgebouwde bluskelders zijn dit gewone handvorm metselstenen, veel poreuzer en daardoor vochtbufferend, welke zorgen voor een beter klimaat in het gehele verblijf.
Oplossing in zicht?
In mei 2023 zijn de niet functionerende betonnen wanden in de bluskelder achter een gemetselde muur van poreuzere stenen verborgen.
Poreuze handvorm metselstenen nemen vocht uit de lucht op en zorgen zo voor een beter klimaat voor de vleermuizen. Bij de muurtjes hebben we de stootvoegen leeg gelaten zodat de vleermuizen veel wegkruipplekken hebben. De breedte van de stootvoegen variëren (1 - 3 cm) zoveel mogelijk zodat er diverse ruimtes ontstaan. Een vleermuis kan variërend in hoogte, vanaf de vloer tot aan het plafond, in verschillende temperatuur-zones zijn ideale plaatsje zoeken. Dichter bij de vloer is het kouder en hogerop is het relatief iets warmer; voor ieder wat wils. Ook hebben we de ondersteuningskolom voor het dak ommetseld. Eerst een kolom gemetseld waar we een (vochtige) zandbuffer in hebben verwerkt en daarop zijn 'schoorstenen' gemetseld. Vleermuizen houden van variatie qua wegkruipplekken dus we hebben bovenop alle aanpassingen ook extra wegkruipstenen en houtbetonnen vleermuiskasten gemonteerd.
De juiste toegang?
Het oude toegangsluik hebben we laten vervallen. Dit was een stalen luik die, bij zonlicht, het vocht in de kelder snel liet verdampen. Een goede koudelucht-toevoer en wat luchtbeweging in de ruimte is cruciaal bij een vleermuiswinterverblijf. Rekening houdend met klimaatverandering is het zaak dat een winterverblijf niet te warm wordt. Een vleermuis brengt in de winter zijn lichaamstemperatuur omlaag, in de buurt van de omgevingstemperatuur, om zodoende energie te besparen. Bij een te hoge omgevingstemperatuur zou de vleermuis teveel energie verbruiken.
Door een tunnel aan de oude toegang te koppelen hebben we een directe oostenwind op de invliegopening die zorgt voor koudere lucht, die eenmaal in het winterverblijf zal condenseren zodat er vocht in de ruimte gecreëerd wordt. De tunnel heeft, in tegenstelling tot de oude toegang, een mooie grote invliegopening met stalen buizen die verhinderen dat er mensen in het verblijf kunnen komen. De buizen zijn gevuld met fijn grind zodat de buis niet doorgeslepen kan worden.
De eventuele predatoren, denk aan wasbeer en steenmarter, worden buiten het verblijf gehouden door een verwijderbaar aluminium plaat (gebruik nooit hout, want dat zal verrotten) ter plaatse van de oude toegang. Onderin deze plaat zit een rooster zodat de koude lucht toch makkelijk in het winterverblijf kan stromen. Ook salamanders worden door deze plaat uit het verblijf geweerd, want zouden ze in de bluskelder vallen; ze zouden er nooit meer uit kunnen klimmen (ecologische val). Deze salamanders kunnen zich in de winterperiode prima in de tunnel verschansen.
De oude toegang hebben we afgesloten met zelf gemaakte betonnen plafonddelen waar wegkruipplekken voor vleermuizen in zijn voorzien. De tunnel is met oude betonnen varkensstalplaten afgedicht. Om er voor te zorgen dat het winterverblijf klimaatstabiel blijft is er over het geheel een deklaag zand aangebracht. Nu ligt er op het gehele winterverblijf één meter hoog zandpakket. Bij de tunnel is dat iets minder hoog. Inheemse, uit de buurt gewonnen, struweel is aangeplant om deze zandberg minder op te laten vallen in de omgeving.
Let op! De ruimte voor de invliegopening moet altijd vrij van begroeing blijven. Vanaf september komen vleermuizen het winterverblijf inspecteren (nazomer-zwermen) om te bepalen of ze er de daarop volgende winter in willen/kunnen overwinteren.
Kijk in
alle projecten om
alle daarin gedeelde tips&tricks te lezen voor het beste resultaat!
