Juiste gebruik van materialen voor vleermuiswinterverblijven
Gebruik van juiste materialen is mede bepalend bij succes
Niet elk vleermuiswinterverblijf is even succesvol. Dat is niet enkel te wijten aan de mogelijk slecht gekozen plek van het winterverblijf in het habitat of dat er geen vleermuizen in dat habitat te vinden zijn die gebruik zouden kunnen maken van het winterverblijf. Het is sowieso erg belangrijk dat iemand met specifieke kennis van vleermuiswinterverblijven de omgeving goed inventariseert en kan interpreteren of een winterverblijf op die ene plek überhaupt wel een kans van slagen heeft.
In de jaren dat ik me bezig hou met vleermuiswinterverblijven heb ik al verschillende variaties op inrichtingen en constructietypes aangetroffen. Niet ieder vleermuiswinterverblijf is even ideaal opgebouwd of afgewerkt met de specifieke wensen van vleermuizen als uitgangspunt. Het is belangrijk om je goed te verdiepen hoe vleermuizen gebruik maken van een winterverblijf; je moet als het ware denken als een vleermuis.
Vleermuizen zitten vaak ieder jaar op precies dezelfde plek in een winterverblijf. Je kan je dan ook voorstellen dat gebruik van hout in een vochtig winterverblijf niet zo'n goede keuze is. Het hout rot door de jaren weg en die specifieke wegkruipplek zal dus vroeg of laat komen te vervallen. Voor een vleermuis is dat geen prettig idee; zijn leven hangt ervan af of hij op die ene plek de winter kan overleven. Daarbij is het waarschijnlijk ook niet erg gezond voor een vleermuis om de complete winterperiode in een schimmelrijke omgeving door te brengen.
Ondanks goede adviezen en voorbereidingen maken eigenaren soms ook een andere keuze qua materiaalgebruik. Bij onderstaande foto's is er bij de bouw van het winterverblijf gebruik gemaakt van gelijmde holle betonstenen. Dat bouwt natuurlijk een stuk sneller dan met handvorm gebakken metselstenen, maar dit soort open-structuur betonblokken kunnen vocht slecht opslaan/bufferen. Op een van de foto's zie je het vocht in druppels aan het plafond hangen, maar de wanden zijn nagenoeg droog. Het winterverblijf krijgt op deze manier geen goede opbouw qua variatie in klimaatzones. Omdat de blokken gelijmd zijn kan je ook geen (stoot)voegen openlaten om wegkruipplaatsen te realiseren.
Ook bij in het werk gestorte betonnen wanden zijn er geen plekken waar vleermuizen kunnen wegkruipen of aan de wand kunnen hangen. Zo'n ruimte is dan vaak veel te glad en te 'steriel' en dit kan je verbeteren door o.a. houtbetonnen vleermuiskasten en/of wegkruipstenen te plaatsen of op een andere manier wegkruipplaatsen te creëren. Het metselen van muurtjes met open stootvoegen direct voor deze betonnen wanden is ook een goede optie.
Het plaatsen van vleermuiskasten en wegkruipstenen moet op de juiste manier gebeuren. Vaak zitten er vanuit de leverancier verzinkte schroeven, bouten en beugels bij om deze op te hangen, maar ook deze zullen naar verloop van tijd gaan wegrotten zoals te zien is op onderstaande foto's. RVS bevestigingsmiddelen zijn noodzakelijk in (natte) vleermuiswinterverblijven!
Vervolgens een winterverblijf dat ik ooit tegenkwam, opgebouwd uit stalen gaasnetten met daarin basalt(lava)stenen. Bij dit specifieke winterverblijf kon het vocht te gemakkelijk tussen de basaltstenen weer naar 'buiten' waar een zandlaag over de constructie was aangebracht. Dit winterverblijf was te droog en instabiel qua klimaat. Buiten dat is het voor de wintertellers, mochten er zich per ongeluk wel ooit een vleermuis gaan vestigen, ondoenlijk om de ruimte te controleren op overwinterende dieren. Dit winterverblijf zal, door verbreding van een snelweg, in de aankomende jaren komen te vervallen en er zal op een andere (dichtstbijzijnde) plek een betere herrijzen. Gelukkig werd er door vleermuizen geen gebruik van gemaakt anders had het nog een behoorlijk 'ding' kunnen worden omdat, aangetoond in gebruik zijnde winterverblijven wettelijk beschermd zijn. Dit moet je dus goed beseffen: een door vleermuizen gebruikt winterverblijf mag niet zomaar afgebroken worden!
Kijk in
alle projecten om
alle daarin gedeelde tips&tricks te lezen voor het beste resultaat!
